Leczenie alkoholizmu – terapia dla alkoholików

W Polsce badania nad uzależnieniem od alkoholu wykazują, że chorobą objęte jest 3% dorosłych, czyli ok. 850 tys. osób żyjących w naszym kraju. O uzależnieniu zwykła świadczyć duża ilość i częstotliwość spożywania alkoholu i negatywne konsekwencje, które płyną z tego rodzaju picia. Tak naprawdę nadmierne spożywanie alkoholu nie charakteryzuje tylko osób uzależnionych, ale też te, które piją alkohol dla przyjemności i nie przejawiają objawów świadczących o uzależnieniu. Ponad 3,5 mln Polaków w przedziale wiekowym 18-64 lata zbyt często spożywa alkohol, w zbyt dużych ilościach i w nieodpowiednich sytuacjach i podlega przez to wielu problemom, jednak ci ludzie nie należą do grona osób uzależnionych od alkoholu. 

Co świadczy o uzależnieniu od alkoholu?

O uzależnieniu od alkoholu może świadczyć występowanie wymienionych poniżej objawów:

• Intensywne pragnienie lub odczuwanie przymusu picia alkoholu, tzw. głód alkoholowy
• Upośledzenie zdolności kontrolowania zachowań, które są powiązane z piciem alkoholu. 
• Występowanie fizjologicznych objawów zespołu abstynencyjnego, które pojawiają się podczas ograniczania spożywania alkoholu. Do takowych należą: nudności, wymioty, bezsenność, biegunki, drżenie mięśni, nadciśnienie tętnicze, wysuszenie  śluzówek, lęki, drażliwość, omamy wzrokowe i słuchowe itp.
• Zwiększona tolerancja na alkohol, co skutkuje koniecznością spożywania większych ilości w celu upragnionego efektu upojenia,
• Nieumiejętność zaprzestania picia alkoholu mimo świadomości o jego szkodliwości
• Narastające zaniedbywanie pasji, źródeł zainteresowań i przyjemności – większa ilość czasu poświęcana piciu lub zdobywaniu alkoholu. 

Kto diagnozuje alkoholizm? 

Formalne prawo do diagnozowania choroby alkoholowej w Polsce ma lekarz. Ze względu na to, że jest to zaburzenie psychiczne i zaburzenie zachowania, zwykle diagnozę stawia lekarz psychiatrii. Osobami biorącymi czynny udział w rozpoznaniu choroby alkoholowej są także psychologowie oraz specjaliści psychoterapii uzależnień. Pracowników placówek leczenia uzależnienia od alkoholu szkoli się w tej dziedzinie. Takie miejsca są najbardziej skuteczne w terapii uzależnień.

Rozpoznanie uzależnienia od alkoholu nie należy do łatwych, gdyż lekarz polega głównie na zeznaniach pacjenta, świadczących o jego chorobie. Obraz takiej osoby jest bardzo często zniekształcany przez nią samą, dlatego historia choroby może być przekłamana. Prawidłowa diagnoza to podstawa w zapewnieniu skutecznej pomocy pacjentowi. 

Dlaczego osoby uzależnione często uciekają od pomocy?

Osoby uzależnione od alkoholu bardzo często nie są świadome swojej choroby. Zawsze znajdują usprawiedliwienie na swoje zbyt częste picie w zbyt dużych ilościach. Często wierzą one, że mają kontrolę nad piciem i same potrafią wyznaczać granicę – tylko nie widzą takowej potrzeby. Nawet w momencie odczuwania negatywnych skutków picia, osoby uzależnione nie widzą ich zupełnie realistycznie. Uważają problem za błahy – nie zdają sobie sprawy z powagi sytuacji. Często obwiniają innych ludzi za swój stan, takich jak rodzina, przyjaciele, otoczenie. Wina ich zdaniem leży także po stronie życia, losu, zdarzeń, sytuacji. W każdym razie obwiniają wszystkich i wszystko, tylko nie siebie przez co nie czują potrzeby sięgnięcia po pomoc.

Osoby uzależnione od alkoholu obawiają się spotkania z psychologiem, terapeutą czy psychiatrą, gdyż potwierdzenie ich choroby będzie wiązało się z definitywnym rozstaniem z alkoholem, na co nie są gotowi. Alkohol gwarantuje osobom uzależnionym względnie dobre samopoczucie psychiczne i fizycznie – często traktowany jest jako lek na rzeczywistość. Wizja abstynencji wzbudza w takich osobach niepokój, potęguje myślenie o zagrożeniach. Nie są w stanie myśleć o korzyściach płynących z niepicia, bo wszystko zasłania myśl o negatywnych skutkach abstynencji. Istnieje także obawa związana z oceną – głównie przez społeczeństwo, które może odrzucić alkoholika. Uzależniony boi się, że rozmowa na terapii będzie kolejnym powodem do oceniania i pouczania. 

Istnieją także wysokofunkcjonujący alkoholicy, którzy różnią się od „typowych alkoholików”, kojarzonych z ulicą, brudnymi ubraniami, czerwoną, opuchniętą twarzą i brzydkim zapachem – wysokofunkcjonujący alkoholik żyje jak każdy inny człowiek, którego nie dotyka problem alkoholowy. Często takie osoby mają dużo pieniędzy, dobry status, udane życie zawodowe i rodzinne. Na pozór może być z nimi wszystko w porządku, jednak okazuje się, że nie wyobrażają sobie dnia bez spożycia substancji uzależniającej. Tacy ludzie mają problem z ustaleniem, że należą do grona uzależnionych od alkoholu, bo przecież wyglądają i żyją normalnie. Jednak są to tylko pozory, pod którymi ukrywają się problemy na tle psychologicznym, z którymi ludzie radzą sobie przez sięganie po używkę. 

Wiele ludzi zostało też zdemotywowane nieudanymi próbami rzucenia alkoholu. Nie chcą oni znów przechodzić przez okres głodu alkoholowego podczas abstynencji. Nie mają wiary w siebie i swoje możliwości, przez co uważają kolejną próbę na z góry skazaną na porażkę. 

Odstawienie alkoholu może także prowadzić do powstawania dolegliwych skutków na tle psychicznym i fizycznym. Uzależnieni obawiają się przerwać picia przez lęki związane z objawami zespołu odstawiennego. 

Bardzo często osoby uzależnione nie są świadome tego, jak działa terapia i na czym ona polega. Nie rozumieją jej działania, mimo że słyszeli o niej wiele razy. Osoby, które po terapii wróciły do picia mogą upierać się, że jest ona zupełnie nieskuteczna, czym odtrącają innych od próby leczenia. 

Poradnie leczenia uzależnienia od alkoholu w Polsce. Terapia dla alkoholików. Leczenie uzależnienia od alkoholu

W naszym kraju znajduje się ok. 500 poradni leczenia uzależnień, inaczej zwanych odwykowymi. Są one dostępne dla ludzi, którzy potrzebują specjalistycznej pomocy w leczeniu uzależnienia od alkoholu. Można umówić się na diagnozę telefonicznie i zapoznać się z ofertą danej poradni. 

Pracownicy takowych placówek zaproponują leczenie odpowiednio dobrane do predyspozycji i oczekiwań pacjenta, aby czuł się on zaopiekowany i zrozumiany. Terapia w poradni pozwala pacjentowi żyć normalnie: wypełniać obowiązki zawodowe i rodzinne. Wymagana jest jednak jego obecność i aktywne uczestnictwo w terapii (2-3 razy w tygodniu). Istnieje opcja spotkań indywidualnych i grupowych – w zależności od preferencji pacjenta.

Leczenie alkoholizmu – cele 

Głównym celem leczenia alkoholizmu jest nauczenie pacjenta, że życie w abstynencji jest zdrowsze i lepsze od życia w nałogu. Uzależnienie to przewlekła choroba mózgu, a więc często uznaje się abstynencję za cel optymalny, czyli najlepszy dla pacjenta. Problemem jest brak akceptacji ze strony pacjenta i trudność w rozpoczęciu terapii. Celem leczenia nałogu jest poprawa funkcjonowania pacjenta oraz redukcja szkód, które powstają w wyniku nadmiernego spożywania alkoholu. Terapeuci chcą pokazać pacjentom, że jeśli tylko pokonają pierwsze trudności związane z utrzymaniem abstynencji, to życie może okazać się dużo piękniejsze.